วงดนตรี อ.ส. วันศุกร์ หรือ อัมพรสถานวันศุกร์ เป็นวงดนตรีในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ชื่อนี้มาจากการที่เล่นออกอากาศทางสถานีวิทยุ อ.ส. อัมพรสถาน ในทุกเย็นวันศุกร์ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระราชวงศ์ผู้ใหญ่ที่ทรง คุ้นเคยและทรงเป็นนักดนตรีสมัครเล่น มารวมตัวกันเพื่อตั้งเป็นวงดนตรีขึ้นเป็นครั้งแรก พระราชทานนามให้วงดนตรีนี้ว่า “วงลายคราม”
"ขณะที่ประทับ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระราชวงศ์ผู้ใหญ่ที่ทรง คุ้นเคยและทรงเป็นนักดนตรีสมัครเล่น มารวมตัวกันเพื่อตั้งเป็นวงดนตรีขึ้นเป็นครั้งแรก และแม้สมาชิกในวงจะไม่ใช่นักดนตรีอาชีพ แต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็มีน้ำพระราชหฤทัยที่เต็มเปี่ยมไปด้วยพระมหากรุณาธิคุณ เพราะแม้นักดนตรีจะเล่นแบบผิดๆ ถูกๆ ในบางครั้งเพราะความไม่ชำนาญ แต่พระองค์ก็มิทรงเคยเห็นสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องสำคัญ แต่กลับพอพระราชหฤทัยที่จะแนะนำ และเอาใจนักดนตรีสมัครเล่นเหล่านั้นให้ครื้นเครงอยู่เสมอ ซึ่งเมื่อโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งสถานีวิทยุ อ.ส. (อัมพรสถาน) ขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๕ เพื่อเป็นสื่อกลางในการให้ความบันเทิง สารประโยชน์ และข่าวสารต่างๆ แก่ประชาชน จึงพระราชทานนามให้วงดนตรีนี้ว่า “วงลายคราม” "
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นว่าวงลายคราม มีนักดนตรีซึ่งเป็นเป็นพระราชวงศ์ผู้ใหญ่ สูงอายุมากยิ่งขึ้น บางครั้งเล่นดนตรีประเภทเครื่องเป่าไม่ค่อยถนัดแล้ว พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้นักดนตรีหนุ่มๆมาผสมวงเล่นร่วมกับวงลายคราม จึงเกิดเป็นวงดนตรี อ.ส. วันศุกร์ ขึ้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงแซกโซโฟนเป็นนายวง
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์เพลงพระราชนิพนธ์ศุกร์สัญลักษณ์ {Friday Night Rag} พระราชทานเป็นเพลงประจำวงดนตรี อ.ส.วันศุกร์
ลักษณะพิเศษของ วง อ.ส.วันศุกร์ คือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงร่วมบรรเลงกับสมาชิกของวง ออกอากาศกระจายเสียงทางสถานีวิทยุเป็นประจำทุกวันศุกร์ เป็นการเปิดโอกาสให้พสกนิกรได้ติดต่อกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ง่ายขึ้น บางครั้งทรงจัดรายการเพลงและทรงเลือกแผ่นเสียงในระยะแรก บางครั้งก็โปรดเกล้าฯ ให้มีการขอเพลงด้วยและจะทรงรับโทรศัพท์ด้วยพระองค์เอง นอกจากนี้เมื่อเกิดเหตุการณ์วาตภัยแหลมตะลุมพุก ได้อาศัยวงดนตรี อ.ส. ประกาศชักชวนประชาชนบริจาคทรัพย์ สิ่งของ ฯลฯ ช่วยเหลือผู้ประสบภัย และเป็นต้นจุดกำเนิดของ "มูลนิธิราชประชานุเคราะห์ ในพระบรมราชูปถัมภ์"
บทบาทสำคัญอีกประการหนึ่งของวงดนตรี อ.ส.วันศุกร์ คือ บรรเลงในงาน วันทรงดนตรี ตามที่มหาวิทยาลัยต่างๆ ได้กราบบังคมทูลเชิญเสด็จฯ เพื่อทรงสังสรรค์ร่วมกับนิสิตนักศึกษาเป็นการส่วนพระองค์ ซึ่งได้ดำเนินต่อเนื่องมาเป็นเวลายาวนานกว่าสิบปี ในปัจจุบันเมื่อมีพระราชกรณียกิจเพิ่มขึ้นอย่างมากมาย ประเพณีวันทรงดนตรีจึงได้ยกเลิกไป แต่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้วงดนตรีจากสถาบันต่างๆ ทั้งราชการและเอกชน รวมทั้งนักเรียน นิสิต นักศึกษา หมุนเวียนกันมาบรรเลงดนตรีเป็นประจำ ณ สถานีวิทยุ อ.ส.
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นศิลปินผู้เพียบพร้อมด้วยพระปรีชาสามารถในการสร้างสรรค์ดนตรี เมื่อเสด็จนิวัตประเทศไทยใน พ.ศ. ๒๔๙๔ แล้วประทับที่พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต เพราะระหว่างนั้นมีการก่อสร้างเพิ่มเติมพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ได้ทรงรวบรวมพระประยูรญาติบางองค์และคนสนิทมาเล่นดนตรีกันและพระราชทานชื่อวงนี้ว่า “วงลายคราม” ขึ้นเป็นวงดนตรีส่วนพระองค์วงแรก
ในปี พ.ศ. ๒๔๙๕ กรมประชาสัมพันธ์ได้น้อมเกล้าฯ ถวายเครื่องส่งวิทยุกำลังส่ง ๑๐๐ วัตต์ ซึ่งมีทั้งคลื่นสั้นและคลื่นยาว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงตั้ง “สถานีวิทยุ อ.ส.” ขึ้นที่พระที่นั่งอัมพรสถาน (ตัวอักษรย่อ อ.ส. ทรงนำมาจากคำว่า พระที่นั่งอัมพรสถาน) เพื่อใช้เป็นสื่อกลางให้ความบันเทิงและสาระประโยชน์ ตลอดจนข่าวสารต่างๆ แก่ประชาชน ปัจจุบันสถานีวิทยุ อ.ส. ได้ย้ายมาตั้งในบริเวณสวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต ต่อมา มีการปรับปรุงวงดนตรีลายคราม เนื่องจากนักดนตรีกิตติมศักดิ์เหล่านั้นเริ่มทรงพระชรามากขึ้น ไม่สามารถมาร่วมเล่นดนตรีได้อย่างเต็มที่ จนเหลือแค่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและนายแมนรัตน์ ศรีกรานนท์ เท่านั้น นายแมนรัตน์ จึงได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตหานักดนตรีเข้ามาถวายงานเพิ่มเติมจนครบวงให้สามารถเล่นต่อไปได้ ต่อมาจึงได้รับพระราชทานชื่อวงใหม่นี้ว่า “วงดนตรี อ.ส.วันศุกร์” พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงดนตรีกับ วง อ.ส.วันศุกร์ บรรเลงออกอากาศทางสถานีวิทยุ อ.ส.เป็นประจำทุกวันศุกร์ ทรงจัดรายการเพลง และทรงเลือกแผ่นเสียงเอง บางครั้งโปรดเกล้าฯ ให้ผู้ฟังโทรศัพท์ขอเพลงจากวงดนตรีที่กำลังบรรเลงได้ด้วย ปัจจุบันนี้ วงดนตรี อ.ส. วันศุกร์ มีอายุ ๕๐ ปีเต็มย่างเข้า ๕๑ ปีแล้ว
เครดิต facebook ประวัติศาสตร์ชาติไทยก่อนและหลัง พ.ศ. ๒๔๗๕
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น